نظام توزیع و بهره برداری ازآب کشاورزی به شیوه بومی در شهرهای کویری ایران ( مطالعه موردی شهر سمنان )
کد مقاله : 1003-GREENSPACE (R1)
نویسندگان
مرضیه یداللهی *
شهرداری سمنان - سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری
چکیده مقاله
بحران آب ، یکی از چالش‌های اساسی مناطق‌کویری و نتیجۀ توزیع نامناسب بارش و تبخیر‌و‌تعرق بالاست بنابراین، مدیریت توزیع آب در این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار‌است. از دیرباز روش‌های مختلفی برای تقسیم و بهره‌برداری بهینه از آب در نقاط مختلف بکار‌گرفته‌شده است. در چنین مواردی شیوه های ابداعی وسنتی پیشینیان در تقسیم آب ونظام مند نمودن نحوه تقسیم آب ، کلید حل مشکلات ساکنین این مناطق بوده‌است. در همین راستا شیوه آبیاری سنتی سمنان دراین نوشتار مورد بررسی قرارگرفته‌است ،این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است که با تکیه بر شیوه پژوهش موردی و به صورت تاریخی به شناخت ویژگی‌های زیرساخت آبی سنتی شهر سمنان می‌پردازد و در این راه از مستندات تاریخی ،نقشه‌های شهری و همچنین مطالعات از گذشته تا امروز در شناخت سیستم‌آبیاری سنتی و نقش آن در ساختار شهر بهره‌گرفته است . نظام آبیاری سمنان به شیوه استخری و بر‌مبنای نوبت بندی در برداشت آب برای هر فرد بوده و دارای نظام خاص و دقیق می‌باشد. توزیع و تقسیم آب به گونه‌ای منحصر به فرد و دقیق صورت-گرفته و سیستم نظارتی دقیقی، صحت انجام آن را پایش می نماید. نتایج حاکی از آن است که فرهیختگان ابداع‌کننده این سیستم با هوشمندی از امکانات موجود در محدودیت‌های محیطی حداکثر استفاده را نموده‌اند لذا به دلیل بحران کم‌آبی امروزه در آبیاری فضاهای‌سبز می‌توان انعطاف‌پذیری، مدیریت‌توزیع، عدالت‌محوری و مشارکت‌مردمی نهفته در‌بطن این نظام‌ها را سرلوحه قرارداده و با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف چارچوب نظام‌های مدیریتی آبیاری مدرن را با انسجام و قانونمندی بیشتری شکل‌داد .
کلیدواژه ها
نظام آبیاری ، شیوه سنتی تقسیم آب ، سمنان ،کشاورزی ، آبیاری
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر